Hoge graanprijzen vloek én zegen?

 
Tijdens het landbouwpraatje op 11 januari, de tweede dag van landbouwbeurs Agriflanders, lieten Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche, divisiedirecteur AVEVE veevoeding Dirk Van Thielen en de voorzitter van Synagra, Jean Maertens, hun licht schijnen op de grondstoffenkwestie. Zijn de hoge graanprijzen een vloek of een zegen? Of beide?

De huidige grondstoffenprijzen baren meer dan één landbouwer zorgen. Wat brengt 2013? Volgens Jean Maertens zijn significante prijsdalingen nog niet voor meteen. Door de goede oogsten in Latijns-Amerika zouden de prijzen dit voorjaar een lichte daling kennen, maar eiwitten zouden dan weer duurder worden. Ook Piet Vanthemsche verwacht zich niet aan sterke dalingen en legt uit hoe de hoge graanprijs Boerenbond tot een spagaatstand dwingt: de akkerbouwers die graan telen, varen er wel bij, terwijl de veehouders hun voederkost de pan uit zien swingen.

Een dag eerder had Vanthemsche tijdens het landbouwpraatje met minister-president Kris Peeters aangegeven hoe kenmerkend het woord volatiliteit voor het landbouwjaar 2012 was, en hoe het dat ook dit jaar zal blijven. De schommelende grondstoffenprijzen zijn hier in aanzienlijke mate verantwoordelijk voor. Over welke instrumenten beschikt Boerenbond als sectorvereniging om deze volatiliteit in te dammen?
 
In de eerste plaats verwees Vanthemsche naar het nieuwe Europese landbouwbeleid dat geen voorraadbeheer voorziet. “Een historische vergissing”, aldus de Boerenbondvoorzitter, “want het strategisch voorraadbeheer kan prijspieken opvangen en is zo een uitgelezen instrument om de prijsvolatiliteit te temperen.” Daarnaast kunnen ook producentengroeperingen een mogelijkheid bieden om een aanvaardbare graanprijs te garanderen, al is het volgens Jean Maertens niet de taak van de landbouwer om de grondstoffenhandel op zich te nemen.

Volgens Dirk Van Thielen kan ook de mengvoedersector als tussenpersoon een belangrijke rol spelen. Prijsafspraken binnen de keten kunnen de onvoorspelbaarheid en de risico’s die dat met zich meebrengt voor een stuk wegnemen. Bovendien dragen prijsafspraken in belangrijke mate bij tot een inkomensverzekering voor de landbouwer, volgens Vanthemsche de hoeksteen van een gezonde landbouwsector.
 
Hoe kan de Belgische vleesproductie het hoofd boven water houden bij de hoge grondstoffenprijzen? Van Thielen wijst op de efficiëntie van onze intensieve veehouderij. Ook al bezorgen de hoge arbeidskosten en veeleisende lastenboeken ons Belgisch productieproces hogere randkosten, onze lage voederconversie en de uitstekende technische resultaten die geboekt worden, houden onze sector competitief in een geglobaliseerd marktsysteem.

De eiwittenproblematiek is het laatste thema dat werd aangesneden. Hoe blijven we de invoer van eiwitten verzekeren als de druk op de sojamarkt steeds toeneemt? “Als Europa door haar ggo-verbod de Europese markt afsluit voor Latijns-Amerikaanse soja-import, hebben wij dan een plan B om onze veehouderij te verzekeren van genoeg plantaardige eiwitten?” vroeg Vanthemsche zich af. Volgens Van Thielen moet Europa inzetten op eigen sojaproductie: in Oost-Europa liggen er heel wat mogelijkheden.
 
Zowel Van Thielen als Vanthemsche waren het er overigens over eens dat het evenwicht in de keten moet hersteld worden om de eiwittenprijs beheersbaar te houden. Maar dat kan alleen als de consument een redelijke prijs betaalt voor onze dierlijke producten, aldus beide heren.

VILT: 12/01/2013